Onze overtuigingen, zorgen, angsten en stemmingen zorgen ervoor dat we een vertekend beeld hebben van de werkelijkheid, met als gevolg dat we de werkelijkheid niet zien zoals hij is, maar dat we hem zien door onze eigen unieke lens.

Mensen met onderscheidingsvermogen hebben dit feit altijd begrepen en zij die zich hier niet van bewust zijn, lopen het risico om hun hele leven lang een vervormde versie van de werkelijkheid te zien.

Door de vervorming en verwijdering van informatie die optreedt wanneer we onze werkelijkheid observeren, kan de informatie die in onze geest wordt opgeslagen uiteindelijk heel anders zijn dan de werkelijkheid.

De volgende voorbeelden geven je een idee van hoe onze geest de werkelijkheid verandert en ons een veranderde versie ervan laat waarnemen...

Overtuigingen

We interpreteren de werkelijkheid volgens onze eigen geloofssystemen. We verzamelen altijd bewijzen om onze reeds bestaande interne overtuigingen te bevestigen.

Wanneer we informatie tegenkomen die niet overeenkomt met onze overtuigingen, hebben we de neiging om die informatie helemaal te verwijderen of zodanig te vervormen dat het wel overeenkomt met onze overtuigingen.

Als John bijvoorbeeld gelooft dat "alle rijke mensen dieven zijn", dan zal hij Martin snel vergeten of in extreme gevallen zelfs ontkennen dat Martin eerlijk is, wanneer hij Martin tegenkomt of erover hoort.

Dit gebeurt omdat John al de overtuiging heeft dat "alle rijke mensen dieven zijn" en omdat ons onderbewustzijn altijd probeert vast te houden aan zijn overtuigingen, verwijdert of vervormt het alle tegenstrijdige informatie.

Dus in plaats van echt na te denken over de zaak van Martin, die het potentieel heeft om zijn overtuiging over rijke mensen te veranderen, verwerpt John deze nieuwe informatie. In plaats daarvan gaat hij door met het verzamelen van bewijzen die hem overtuigen van de oneerlijkheid van rijke mensen.

Betreft

Onze werkelijkheid wordt soms vervormd door de dingen waarover we ons zorgen maken. Dit geldt vooral voor de zorgen die we over onszelf hebben.

Neem het voorbeeld van Nick die denkt dat hij een saai en oninteressant persoon is. Op een dag kreeg hij de kans om een gesprekje te hebben met een vreemde, maar het gesprek verliep niet goed. Ze praatten allebei heel weinig en voelden zich de meeste tijd ongemakkelijk.

Omdat ons verstand altijd probeert 'de gaten op te vullen' en dingen uit te leggen waar we onzeker over zijn, concludeerde Nick dat het gesprek niet goed verliep omdat hij een saai persoon is.

Maar wacht, is dat waar? Wat als de andere persoon verlegen was en dus niet veel praatte? Wat als de andere persoon een slechte dag had en geen zin had om te praten? Wat als de andere persoon een belangrijk werk had dat hij af moest maken en daar dus mee bezig was?

Waarom koos Nick uit al deze mogelijkheden degene waar hij het meest bezorgd over was?

Zoals je kunt zien, rechtvaardigen we in dergelijke situaties onze eigen zorgen tegenover onszelf in plaats van te proberen meer informatie te verkrijgen zodat we de werkelijkheid nauwkeurig kunnen zien.

Op dezelfde manier zal iemand die twijfelt over zijn uiterlijk concluderen dat hij is afgewezen omdat hij er niet goed uitziet.

Onze zorgen bestaan niet alleen uit dingen die te maken hebben met onze persoonlijkheid of ons zelfbeeld. We kunnen ons ook zorgen maken over andere dingen, zoals het goed doen op een examen, een goede indruk maken op een sollicitatiegesprek, afvallen, enzovoort.

Als we ons zorgen maken over deze dingen, is onze geest meestal bezig met hun gedachten en dit vervormt onze waarneming.

Je kunt bijvoorbeeld tegen iemand die zich zorgen maakt over zijn gewicht zeggen "Kijk daar eens", maar hij zou het verkeerd kunnen opvatten als "Je ziet er dik uit".

Omdat hij obsessief bezig is met zijn lichaamsgewicht, wordt zijn interpretatie van externe informatie gekleurd door zijn bezorgdheid.

Let op situaties waarin mensen zeggen: "Oh! Ik dacht dat je.... zei" "Zei je net....." Deze onthullen meestal, zo niet altijd, de dingen waar ze zich zorgen over maken.

Angsten in perceptie vs realiteit

Angsten vervormen de werkelijkheid op dezelfde manier als zorgen, met als enige verschil dat angst een intensere emotie is en de vervorming dus meer uitgesproken.

Iemand met een fobie voor slangen kan bijvoorbeeld een stuk touw dat op de grond ligt, verwarren met een slang of iemand die bang is voor katten kan een kleine tas verwarren met een kat. We hebben allemaal wel eens gehoord van mensen die beweren geesten te hebben gezien en vroegen ons af of ze de waarheid spraken.

Nou, ja, de meesten wel! En dat komt omdat ze angst Het is deze angst die hun realiteit zo vervormde.

Je zult nooit iemand vinden die niet bang is voor geesten en beweert dat hij geesten heeft gezien. Je kunt deze mensen belachelijk maken omdat ze dom zijn, maar je bent zelf ook niet immuun voor dit soort verdraaiingen.

Als je een echt enge horrorfilm ziet, begint je geest tijdelijk bang te worden voor geesten. Je zou een jas die aan de deur van je kamer hangt kunnen verwarren met een geest, al is het maar voor een paar seconden!

Stemmingen en emotionele toestand

Onze perceptie van situaties en andere mensen is absoluut niet constant, maar verandert afhankelijk van onze emotionele toestand.

Als je bijvoorbeeld in een goede bui bent en iemand die je nauwelijks kent vraagt je een paar gunsten te verlenen, dan doe je dat graag. Het is een feit dat wanneer we iemand helpen, we de neiging hebben die persoon aardig te vinden. Dit staat bekend als het Benjamin Franklin-effect.

Dit gebeurt omdat ons verstand een soort rechtvaardiging nodig heeft om een vreemde te helpen, dus door je hem aardig te laten vinden denkt het "ik heb die persoon geholpen omdat ik hem aardig vind"! In dit geval heb je de persoon dus op een positieve manier beoordeeld.

Wat als je nu echt gestrest bent en een slechte dag hebt en een vreemde komt uit het niets om een gunst vragen?

Je meest waarschijnlijke non-verbale reactie zou zijn...

"Hou je me voor de gek? Ik heb mijn eigen problemen om me zorgen over te maken! Laat me met rust en verdwijn jij vervelende lul!"

In dit geval beoordeelde je de persoon duidelijk negatief (vervelend) en het had niets te maken met de andere persoon. Stress heeft de neiging om ons geduld en tolerantie te verminderen.

Op dezelfde manier neigt iemand die depressief is naar negatieve gedachten zoals "er is geen uitweg" of "alle hoop is vervlogen" en verwacht hij altijd het ergste. Zelfs grappen die hij vroeger heel grappig vond, lijken nu niet meer grappig te zijn.

Is er een uitweg uit deze illusies?

Het beste wat je kunt doen om de werkelijkheid correct waar te nemen, is bewustzijn en ruimdenkendheid ontwikkelen. Daarmee bedoel ik dat je niet star vasthoudt aan je eigen overtuigingen en de mogelijkheid overweegt dat je gebeurtenissen verkeerd waarneemt.

Het houdt ook in dat je begrijpt dat de manier waarop jij anderen beoordeelt en de manier waarop anderen jou beoordelen, veel te maken heeft met de overtuigingen, zorgen, angsten en emotionele toestand van de persoon die oordeelt.