Ten artykuł pomoże ci zrozumieć strach, skąd się bierze i psychologię irracjonalnych lęków. Zawiera również kluczowe pomysły na przezwyciężenie strachu.

Sajid spacerował po lesie w spokoju, z dala od zgiełku swojego miasta. To była cicha, spokojna atmosfera i uwielbiał każdą minutę tego świętego ponownego połączenia z naturą.

Nagle zza drzew otaczających szlak dobiegło szczekanie.

Był pewien, że to dziki pies i pamiętał niedawne doniesienia prasowe o dzikich psach atakujących ludzi w tej okolicy. Szczekanie stawało się coraz głośniejsze, w wyniku czego był przerażony, a w jego ciele zaszły następujące zmiany fizjologiczne:

• Jego serce zaczęło bić szybciej
• Jego tempo oddychania wzrosło
• Jego poziom energii wzrósł
• Adrenalina została uwolniona do jego krwi
• Jego tolerancja na ból i siła wzrosły
• Jego impulsy nerwowe stały się znacznie szybsze
• Jego źrenice rozszerzyły się, a całe ciało stało się bardziej czujne

Nie zastanawiając się ani chwili, Sajid rzucił się do ucieczki w kierunku miasta.

Co tu się działo?

Strach to reakcja typu "walcz lub uciekaj

Emocja strachu motywuje nas do walki lub ucieczki od sytuacji, której się boimy. Wszystkie zmiany fizjologiczne, które zaszły w ciele Sajida, przygotowywały go do jednego z tych dwóch działań - walki lub ucieczki.

Ponieważ wiedział, że psy są niebezpieczne, zdecydował się uciekać (ucieczka) zamiast próbować pokonać szalone, dzikie zwierzę w szczerym polu (walka). Jak widać, celem reakcji walki lub ucieczki jest zapewnienie nam przetrwania.

Ludzie zwykle mówią bardzo negatywnie o strachu, często zapominając o ważnej roli, jaką odgrywa on w naszym przetrwaniu.

Tak, wiem, że kiedy mówią, że strach jest wrogiem, odnoszą się głównie do innych rodzajów niechcianych, irracjonalnych lęków, ale te lęki są zasadniczo takie same (jak wyjaśnię później), jak strach, którego doświadczamy, gdy jesteśmy ścigani przez dziką bestię.

Jedyna różnica polega na tym, że niechciane, irracjonalne lęki są zwykle znacznie bardziej subtelne - do tego stopnia, że czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy z przyczyn, które za nimi stoją.

Niechciane, irracjonalne obawy

Dlaczego mielibyśmy mieć irracjonalne lęki? Czy nie jesteśmy istotami racjonalnymi?

Świadomie możemy być racjonalni, ale nasza podświadomość, która kontroluje większość naszych zachowań, jest daleka od racjonalności. Ma własne powody, które często są sprzeczne z naszym świadomym rozumowaniem.

Strach, który wyzwala się w tobie, gdy goni cię dzika bestia, jest całkowicie uzasadniony, ponieważ niebezpieczeństwo jest realne, ale istnieje wiele irracjonalnych obaw, które ludzie rozwijają w sytuacjach, które tak naprawdę nie są tak groźne.

Dla naszego świadomego, logicznego i racjonalnego umysłu nie wydają się one groźne, ale dla naszej podświadomości już tak. Nawet jeśli sytuacja lub rzecz, której się boimy, wcale nie jest niebezpieczna, nadal "postrzegamy" ją jako niebezpieczną i stąd strach.

Zrozumienie irracjonalnych lęków

Załóżmy, że dana osoba boi się wystąpień publicznych. Spróbuj przekonać ją logicznie przed wystąpieniem, że nie powinna się bać i że jej strach jest całkowicie irracjonalny. To nie zadziała, ponieważ, jak wspomniano wcześniej, podświadomość nie rozumie logiki.

Przyjrzyjmy się bliżej umysłowi tej osoby.

W przeszłości był wielokrotnie odrzucany i wierzył, że dzieje się tak, ponieważ nie jest wystarczająco dobry. W rezultacie rozwinął strach przed odrzuceniem, ponieważ za każdym razem, gdy był odrzucany, przypominało mu to o jego nieadekwatności.

Tak więc jego podświadomość sprawiła, że bał się wystąpień publicznych, ponieważ uważał, że przemawianie przed dużą publicznością może zwiększyć jego szanse na odrzucenie, zwłaszcza jeśli nie wypadł dobrze.

Bał się, że inni dowiedzą się, że jest do bani w wygłaszaniu przemówień, brakuje mu pewności siebie, jest niezdarny itp.

Wszystko to jest interpretowane przez niego jako odrzucenie, a odrzucenie może zaszkodzić poczuciu własnej wartości.

Może być wiele powodów, dla których dana osoba obawia się wystąpień publicznych, ale wszystkie z nich obracają się wokół strachu przed odrzuceniem.

Najwyraźniej podświadomość tej osoby używała strachu przed wystąpieniami publicznymi jako mechanizmu obronnego, aby chronić swoją samoocenę i dobre samopoczucie psychiczne.

Dotyczy to wszystkich lęków, które chronią nas przed rzeczywistymi lub postrzeganymi zagrożeniami - zagrożeniami dla naszego fizjologicznego przetrwania lub dobrostanu psychicznego.

Fobie i wyuczone lęki

Gdy strach jest nadmierny do tego stopnia, że wywołuje ataki paniki w przypadku napotkania obiektu lub sytuacji, której się obawiamy, nazywamy to fobią.

Chociaż jesteśmy biologicznie przygotowani do irracjonalnego strachu przed pewnymi rodzajami rzeczy, fobie są w większości wyuczonymi lękami. Jeśli dana osoba miała intensywne, traumatyczne doświadczenie z wodą (takie jak utonięcie) we wczesnym okresie życia, może rozwinąć się u niej fobia przed wodą, szczególnie w miejscach, w których istnieje ryzyko utonięcia.

Jeśli dana osoba nie doświadczyła żadnego traumatycznego przeżycia związanego z wodą, a jedynie "widziała", jak ktoś inny tonie, u niej również może rozwinąć się hydrofobia, gdy zobaczy przerażającą reakcję osoby tonącej.

Dziecko, którego rodzice nieustannie martwią się kwestiami zdrowotnymi, może zarazić się tym strachem od nich i być nieustannie zmartwionym przez całe swoje dorosłe życie.

Jeśli nie będziemy ostrożni i świadomi, ludzie będą przenosić na nas swoje lęki, których sami nauczyli się od innych.

Jedyny sposób na pokonanie strachu

To jedyna metoda, która działa. W końcu gdyby odwaga była łatwa do rozwinięcia, wszyscy byliby nieustraszeni.

Wystawianie się na rzeczy i sytuacje, których się boimy, jest jedynym sposobem na pokonanie strachu.

Wyjaśnię, dlaczego to podejście działa:

Strach to nic innego jak przekonanie - przekonanie, że coś stanowi zagrożenie dla przetrwania, poczucia własnej wartości, reputacji, dobrego samopoczucia, relacji, czegokolwiek.

Jeśli masz irracjonalne lęki, które w rzeczywistości nie stanowią zagrożenia, musisz po prostu przekonać swoją podświadomość, że nie stanowią one zagrożenia. Innymi słowy, musisz skorygować swoje błędne przekonania.

Jedynym sposobem, w jaki można to zrobić, jest dostarczenie podświadomości "dowodów". Jeśli unikasz rzeczy i sytuacji, których się boisz, tylko wzmacniasz swoje przekonanie, że to, czego się boisz, jest groźne (w przeciwnym razie nie unikałbyś tego).

Im bardziej uciekasz od swoich lęków, tym bardziej one rosną. To nie jest wymyślony frazes, ale psychologiczna prawda. Co się stanie, gdy zdecydujesz się stawić czoła swoim lękom?

Najprawdopodobniej zdajesz sobie sprawę, że rzecz lub sytuacja, której się obawiałeś, nie jest tak niebezpieczna, jak się wcześniej wydawało. Innymi słowy, nie wyrządziła ci żadnej krzywdy. W ogóle nie była groźna.

Zrób to wystarczająco dużo razy, a zabijesz swój strach. Dzieje się tak, ponieważ będziesz dostarczać coraz więcej "dowodów" swojemu podświadomemu umysłowi, że w rzeczywistości nie ma się czego bać i nadejdzie czas, kiedy strach całkowicie zniknie.

Twoja fałszywa wiara uschnie, ponieważ nie ma już nic, co mogłoby ją wspierać.

Strach przed nieznanym (zagrożeniami)

Zmieńmy nieco scenariusz w przykładzie Sajida, który podałem na początku tego wpisu. Powiedzmy, że zamiast wybrać ucieczkę, wybrał walkę.

Może uznał, że pies nie będzie mu zbytnio przeszkadzał, a jeśli już, to postara się go odgonić kijem lub czymś podobnym.

Gdy czekał tam z niepokojem, chwytając znaleziony nieopodal patyk, zza drzew wyłonił się starszy mężczyzna ze swoim psem. Najwyraźniej oni również cieszyli się spacerem.

Sajid natychmiast się uspokoił i odetchnął z ulgą. Chociaż istniało wszelkie prawdopodobieństwo, że Sajid mógł być w prawdziwym niebezpieczeństwie, gdyby to był dziki pies, ten scenariusz doskonale ilustruje, jak irracjonalne lęki wpływają na nas.

Wpływają na nas, ponieważ nie "wiemy" jeszcze, że są to tylko błędy percepcji.

Jeśli zdobędziemy wystarczającą wiedzę na temat rzeczy, których się boimy, możemy z łatwością je przezwyciężyć. Poznanie i zrozumienie naszych lęków to połowa sukcesu w ich przezwyciężaniu.

Nie boimy się rzeczy, o których wiemy, że nie mogą wyrządzić nam krzywdy; boimy się rzeczy, które są nieznane, ponieważ albo zakładamy, że stanowią zagrożenie, albo nie jesteśmy pewni ich potencjału do wyrządzenia krzywdy.