Dehumanization ဆိုသည်မှာ လူသားများကို ၎င်းတို့၏ လူ့အရည်အသွေးများထဲမှ ဖယ်ထုတ်ခြင်းဟု ဆိုလိုသည်။ လူမဆန်သော လူသားများကို လူသားများထက် နိမ့်ကျသည်ဟု ရှုမြင်ကြပြီး လူသားအချင်းချင်း သာမာန်အားဖြင့် တူညီသောတန်ဖိုးနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာ မရှိတော့ပါ။

သုတေသီများသည် လူမဆန်အောင်ပြုလုပ်ခြင်း အမျိုးအစားနှစ်မျိုး- တိရိစ္ဆာန်ဝါဒနှင့် စက်ယန္တရား dehumanization ဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲခြားထားပါသည်။

တိရိစ္ဆာန်ဝါဒကို နှိမ့်ချခြင်းတွင် သင်သည် အခြားသူတစ်ဦး၏ လူ့ဂုဏ်ရည်များကို ငြင်းပယ်ပြီး ၎င်းတို့ကို တိရစ္ဆာန်အဖြစ် ရှုမြင်သည်။ ယန္တရားပျက်ယွင်းမှုတွင် အခြားသူတစ်ဦးအား အလိုအလျောက်စက်အဖြစ် သင်ရှုမြင်ပါသည်။

ဥပမာ၊ သင့်သူငယ်ချင်းအား "မျောက်တစ်ကောင်လို ပြုမူနေခြင်းကို ရပ်လိုက်ပါ" ဟု လှောင်ပြောင်ပြောဆိုနိုင်ပါသည်။ ဤအခြေအနေတွင်၊ သင်သည် သင်၏သူငယ်ချင်းကို လူသားအဖြစ်မှ နှိမ့်ချပြီး ၎င်းတို့ကို လူသားဖြစ်ခြင်းအဆင့်မှ မျောက်ဖြစ်ခြင်းအဆင့်သို့ လျှော့ချလိုက်သည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ လူများကို "စားသုံးမှု၏ထောင်ချောက်ထဲသို့ မျက်စိကန်းစွာကျလာသော စက်ရုပ်များ" ဟုခေါ်ဆိုခြင်းသည် စက်ယန္တရားပျက်ပြားစေခြင်း၏ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။

လူမဆန်သောလူယုတ်မာခြင်းကို မကြာခဏ လှောင်ပြောင်လေ့ရှိသော်လည်း ၎င်းသည် ပြင်းထန်သည်၊ ကံမကောင်းသောအကျိုးဆက်များ။ သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင်၊ လူမှုရေးအုပ်စုတစ်စုက ဖိနှိပ်ခြင်း၊ ခေါင်းပုံဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် သုတ်သင်ရှင်းလင်းသည့်အခါတွင် ၎င်းတို့သည် ရက်စက်ယုတ်မာမှုများကို တရားမျှတစေရန်အတွက် နောက်ပိုင်းတွင် လူယုတ်မာများကို မကြာခဏဆိုသလို အသုံးချခဲ့ကြသည်။

“ရန်သူအုပ်စုသည် လူသားများဖြစ်ပါက၊ လူသားတွေလို ဆက်ဆံဖို့ မဆိုလိုဘူး၊ သူတို့ကို သတ်လိုက်တာ ကောင်းပါတယ်” လို့ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်စွာ ပြောသွားပါတယ်။ ဤကဲ့သို့သော လူမဆန်ခြင်းမျိုးသည် ခံစားချက်များဖြင့် တွဲနေတတ်သည်။လူမဆန်သောအဖွဲ့၏အဖွဲ့ဝင်များကို စက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ်ကောင်းသည်။

လူသားများကို အဘယ်အရာက ထူးခြားစေသနည်း။

အဓိပ္ပါယ်သတ်မှတ်ချက်အရ လူနှင့်လူသားကဲ့သို့ အရည်အသွေးများကို အောက်ခံခုံပေါ်တွင် တင်ထားရန် လိုအပ်သည်။ လူသားဆန်မှုကို မြင့်မားသောတန်ဖိုးဟု သင်ယူဆမှသာ လူသားမဟုတ်သောစိတ်ကို နိမ့်ကျသောအဆင့်သို့ နှိမ့်ချနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဒါပေမယ့် ဘာကြောင့် ဒါကိုလုပ်တာလဲ။

ဒါဟာ ရှင်သန်ခြင်းနဲ့ဆိုင်တယ်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် မျိုးနွယ်စုသတ္တဝါများဖြစ်ပြီး စည်းလုံးသောလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် တည်ရှိနိုင်ရန်၊ အထူးသဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့၏အုပ်စုဝင်များသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ဆွေမျိုးများထက် ကျွန်ုပ်တို့၏ဆွေမျိုးများဖြစ်နိုင်ချေပိုများသောကြောင့် အခြားလူသားများအတွက် စာနာမှုနှင့် စာနာမှုရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။

ထို့ကြောင့်၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် တန်ဖိုးထားမှုမြင့်မားခြင်းသည် ကျွန်ုပ်တို့အဖွဲ့အတွင်း ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်ပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်နိုင်စေရန် ကူညီပေးခဲ့ပါသည်။ သို့သော် အခြားလူအုပ်စုများကို ဝင်ရောက်စီးနင်းသတ်ဖြတ်သည့်အခါတွင် ၎င်းတို့၏ လူသားဆန်မှုကို ငြင်းပယ်ခြင်းသည် ကောင်းမွန်သောကိုယ်ကျိုးရှာတရားမျှတမှုတစ်ခုအဖြစ် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။2

၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အီရတ်နိုင်ငံ Abu Ghraib အကျဉ်းထောင်ရှိ အကျဉ်းသားများအား လူမဆန်စွာ သုတ်သင်ခြင်းတွင် စစ်သားများနှင့် အကျဉ်းသားများကဲ့သို့ အကျဉ်းသားများကို စီးနင်းလိုက်ပါသည့် ၂၀၀၃ ခုနှစ်၊ မြည်း။

ယုံကြည်ချက်များနှင့် နှစ်သက်မှုများ၏ အခန်းကဏ္ဍ

ယုံကြည်မှုများက ပါဝင်ခဲ့ပြီး၊ ဆက်လက်၍လည်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး လူသားလူ့အဖွဲ့အစည်းများကို ပေါင်းစည်းရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်သည်။ ခေတ်သစ်လူ့အဖွဲ့အစည်းများတွင်ပင် နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခများ၊ ပြည်တွင်းပြည်ပ ပဋိပက္ခများသည် အနည်းနှင့်အများဆိုသလို ယုံကြည်ချက်ဆိုင်ရာ ပဋိပက္ခများဖြစ်သည်။

ဤနေရာတွင် ဖော်ပြထားသော ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုမှာ “X ကို ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး ယုံကြည်ပါက ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် လူသားများဖြစ်ကြပြီး ဆက်ဆံသင့်ပါသည်။ အချင်းချင်း လျောက်ပတ်စွာ။ သို့သော်လည်း X ကို မယုံကြည်သူများသည် ကျွန်ုပ်တို့ထက် နိမ့်ကျပြီး အရည်အချင်းမပြည့်မီသူများ ဖြစ်သင့်သည်။လူသားများအနေနှင့် လိုအပ်ပါက နှိပ်စက်ညှဉ်းပမ်းနှိပ်စက်ခြင်း။"

X သည် သီးခြားအယူဝါဒတစ်ခုမှ သီးခြားနှစ်ခြိုက်မှုတစ်ခုအထိ အထက်ဖော်ပြပါ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှုဆိုင်ရာ အရည်အသွေးတန်ဖိုးကို ယူနိုင်သည်။ 'အကြိုက်ဆုံးတေးဂီတအဖွဲ့' ကဲ့သို့သော အပြစ်ကင်းသည်ဟု ထင်ရသည်မှာပင် လူများကို လူမဆန်စွာ နှိမ့်ချကာ အကြိုက်မခွဲသူများကို နှိမ့်ချစေနိုင်သည်။

“ဘာလဲ? မင်းက The Beatles ကို မကြိုက်ဘူးလား မင်းလူဖြစ်လို့မရဘူး။"

"Big Brother ကို လူသားတွေလို့ ငါမမှတ်ယူဘူး။"

"ဘဏ်သမားတွေဟာ ကမ္ဘာကြီးကို ထိန်းချုပ်လိုတဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်ပြောင်းတဲ့ အိမ်မြှောင်တွေပါ။"

လူမဆန်ခြင်းမှ လူသားဆန်ခြင်းသို့ ကူးပြောင်းခြင်း

ကျွန်ုပ်တို့သည် လူသားမဆန်ခြင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော လူသားပဋိပက္ခကို အစဉ်လျော့ပါးစေမည်ဆိုပါက ဆန့်ကျင်ဘက်ပြုရန် လိုအပ်ပါသည်။ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပြောရလျှင် လူသားအသွင်ကူးပြောင်းမှုသည် ပြင်ပအုပ်စုများကို လူသားများအဖြစ် ရှုမြင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် အခြားနေရာများတွင် နေထိုင်နေကြသည့် ကျွန်ုပ်တို့ကဲ့သို့ သို့မဟုတ် ကျွန်ုပ်တို့နှင့် မတူညီသော ယုံကြည်ချက်များနှင့် နှစ်သက်မှုများ ရှိနေကြောင်း မိမိကိုယ်ကို သတိပေးရန်မှာ အလွန်ခက်ခဲသော အလုပ်ဖြစ်သည်။

ဤသို့လုပ်ဆောင်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုမှာ အပြင်ထွက်၍ ဆက်ဆံခြင်းဖြစ်သည်- အဖွဲ့များ။ ပြင်ပအဖွဲ့များနှင့် မကြာခဏ ထိတွေ့ဆက်ဆံခြင်းသည် လူသားဆန်ခြင်းအတွက် ဆန္ဒကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အုပ်စုပြင်ပ လူသားအသွင်ကူးပြောင်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပြီး အုပ်စုပြင်ပအဖွဲ့ဝင်များနှင့် ထိတွေ့လိုသောဆန္ဒကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်ဟု သုတေသနများက ဖော်ပြသည်။ ထို့ကြောင့်၊ ၎င်းသည် နည်းလမ်းနှစ်မျိုးစလုံးဖြင့် လည်ပတ်နေသည်။3

လူသားများသည် ထူးခြားပြီး တိရစ္ဆာန်များထက် သာလွန်သည်ဟု ယုံကြည်သူများသည် လူသားများကို ယုတ်ညံ့စေမည့် အလားအလာပိုများကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ ခန့်မှန်းနိုင်ပါသည်။ အမှန်မှာ၊ သုတေသနပြုချက်များအရ တိရစ္ဆာန်များနှင့် လူသားများသည် အတော်ပင်ဆင်တူကြောင်း ယုံကြည်သူများဖြစ်သည်။ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူများကို လူမဆန်စွာ နှိမ့်ချနိုင်ခြေနည်းပါးပြီး ၎င်းတို့အပေါ် ကောင်းသောသဘောထားများရှိသည်။4

တစ်ကိုယ်ရေပန်းစား

လူသားများသည် ထူးဆန်းပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် ပြဿနာမရှိသော်လည်း၊ ကျွန်ုပ်တို့၏ ဆင်ခြင်တုံတရား အလုံးစုံကို ဆန့်ကျင်ပြီး ရုပ်ရည်၊ စကားပြောဆို၊ လမ်းလျှောက်နေသူကို လူသားအဖြစ် ရှုတ်ချနေသော်လည်း၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် လူသားနှင့်တူသော အရည်အသွေးများကို လူသားမဟုတ်သော အရာဝတ္ထုများအတွက် ခေါ်ဆိုပါသည်။ ဤထူးဆန်းသော်လည်း အဖြစ်များသော ဖြစ်စဉ်ကို တစ်လှေတည်းစီးပညာဟု လူသိများသည်။

ကြည့်ပါ။: နာမည်ပြောင်းခြင်းရဲ့ စိတ်ပညာ

ဥပမာများတွင် ၎င်းတို့၏အိမ်ထောင်ဖက်အကြောင်း ကြိုက်နှစ်သက်သူအဖြစ် ၎င်းတို့၏ကားများအကြောင်း ပြောကြသူများ (“ဝန်ဆောင်မှုတစ်ခု လိုအပ်သည်” ဟု ဆိုကြလိမ့်မည်)၊ ၎င်းတို့၏ အပင်များနှင့် စကားပြောဆိုသူများ၊ အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်များကို ၀တ်ဆင်ထားသူ။ ကျွန်တော်သိတဲ့ ထက်မြက်တဲ့ ဓာတ်ပုံဆရာတစ်ယောက်က သူ့ရဲ့ DSLR ကင်မရာကို သူ့ရည်းစားဖြစ်ခဲ့ဖူးကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ဖူးပြီး ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း ဒီဘလော့ဂ်ကို သူ့ရဲ့အောင်မြင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားပြောနေချိန်မှာပဲ “ငါ့ကလေး” လို့ ပြောခဲ့ဖူးပါတယ်။

လူတို့သည် ၎င်းတို့၏ဘ၀တွင် မည်ကဲ့သို့ ပုံဖော်ထားသည်ကို သတိထားခြင်းဖြင့် ၎င်းတို့တန်ဖိုးအရှိဆုံးအရာကို နားလည်ရန် ကောင်းသောနည်းလမ်းဖြစ်သည်။

ကြည့်ပါ။: စကြာဝဠာမှ လက္ခဏာများ သို့မဟုတ် တိုက်ဆိုင်မှုလား။

ကိုးကား

1. Haslam, N. (2006)။ Dehumanization- ပေါင်းစပ်သုံးသပ်ချက်။ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးနှင့် လူမှုရေးစိတ်ပညာသုံးသပ်ချက် ၊ 10 (3), 252-264။
2. Bandura, A., Underwood, B., & Fromson, M. E. (1975)။ တာဝန်ဝတ္တရားများ ပြန့်နှံ့ခြင်းနှင့် သားကောင်များကို လူမဆန်စွာ နှိမ့်ချခြင်းမှတဆင့် ရန်လိုမှုကို တားမြစ်ခြင်း။ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးဆိုင်ရာ သုတေသနဂျာနယ် ၊ 9 (၄)၊ ၂၅၃-၂၆၉။
3. Capozza, D., Di Bernardo, G. A., & Falvo, R. (2017)။ အုပ်စုလိုက် အဆက်အသွယ် နှင့် အုပ်စုဖွဲ့ လူသားဆန်ခြင်း- အကြောင်းရင်း ဆက်စပ်မှုUni-သို့မဟုတ် Bidirectional?။ PloS one ၊ 12 (1), e0170554။
4. Costello, K., & Hodson, G. (2010)။ လူသားဆန်ခြင်း၏ အရင်းမြစ်များကို ရှာဖွေခြင်း- ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ လူသားအသွင်ကူးပြောင်းမှုကို မြှင့်တင်ရာတွင် တိရစ္ဆာန်နှင့် လူသား တူညီမှု၏ အခန်းကဏ္ဍ။ အုပ်စုလုပ်ငန်းစဉ်များ & အဖွဲ့အချင်းချင်းဆက်ဆံရေး ၊ 13 (1), 3-22။