Zaniedbanie emocjonalne w dzieciństwie ma miejsce, gdy jedno lub oboje rodziców nie reaguje na potrzeby emocjonalne dziecka. Dzieci ludzkie, w dużym stopniu zależne od swoich rodziców, wymagają od nich wsparcia materialnego i emocjonalnego.

Szczególnie potrzebują one wsparcia emocjonalnego dla zdrowego rozwoju fizjologicznego i psychologicznego.

Podczas gdy rodzice mogą zarówno znęcać się nad dzieckiem, jak i je zaniedbywać, znęcanie się jest często umyślną krzywdą wyrządzoną dziecku. Zaniedbywanie może, ale nie musi być umyślne. Okoliczności takie jak choroba rodzica, jego obrażenia lub śmierć, rozwód, częste podróże lub długie godziny pracy mogą prowadzić do nieumyślnego zaniedbywania dziecka.

Znaczenie wsparcia emocjonalnego

Wszystkie zwierzęta wychowują swoje potomstwo w tak zwanym wyewoluowana nisza rozwojowa .

Ten sposób wychowywania potomstwa zapewnia jego optymalny rozwój. Przez tysiące lat ludzie wychowywali swoje potomstwo w swojej własnej niszy rozwojowej. Nisza ta ma pewne kluczowe elementy, które są krytyczne dla optymalnego rozwoju ludzkiego potomstwa:

1. Odpowiedzialna opieka nad matką
2. Karmienie piersią
3. Dotyk
4. Wsparcie społeczne matki

Gdy wszystkie te składniki są obecne, dzieci rozwijają się optymalnie. Gdy brakuje niektórych składników, zaczynają pojawiać się problemy.

Jak widać, ludzkie dzieci wymagają responsywnej opieki, zwłaszcza ze strony matek. Responsywna opieka oznacza, że emocje dziecka są uznawane i reagowane. To uczy dziecko, jak się komunikować, szukać i dawać wsparcie - jak tworzyć więzi.

Dorośli we współczesnych społeczeństwach łowiecko-zbierackich żyją tak, jak ludzie od tysiącleci. Stwierdzono, że są bardzo wrażliwi na potrzeby swoich dzieci.2

Reagowanie emocjonalne sprawia, że dzieci są bezpiecznie przywiązane do swoich rodziców. Niepewne przywiązanie - wynik braku reakcji ze strony opiekunów - zakłóca normalny rozwój fizjologiczny i psychologiczny dziecka.

Obszary rozwoju dotknięte zaniedbaniem

Według Corinne Rees3, pediatry z Wielkiej Brytanii, responsywna opieka kładzie podwaliny pod następujące kluczowe obszary rozwoju:

1. Regulacja stresu
2. Postrzeganie samego siebie
3. Wstępne wyobrażenia o związkach
4. Komunikacja
5. Wstępne wyobrażenia o świecie

Omówmy je pokrótce jeden po drugim:

1) Regulacja stresu

Uzyskanie wsparcia społecznego może być skutecznym sposobem regulowania stresu. Dzieci, które są zaniedbywane emocjonalnie, mogą nie nauczyć się radzić sobie ze stresem.

Jako dorośli mogą cierpieć na różnego rodzaju problemy wynikające z niezdolności do radzenia sobie ze stresem, od depresji po zaburzenia odżywiania4.

2) Postrzeganie siebie

Kiedy emocje dzieci są uznawane i potwierdzane, uczy je to, kim są i jak się czują, co jest ważne. Ostatecznie prowadzi to do ukształtowania zdrowego obrazu siebie.

Z kolei zaniedbanie emocjonalne uczy je, że one same i ich uczucia nie mają znaczenia.

Ponieważ dzieci są w dużym stopniu zależne od swoich rodziców, zawsze postrzegają ich w pozytywnym świetle. Dlatego też, jeśli nie mogą uzyskać wsparcia emocjonalnego, prawdopodobnie pomyślą, że to ich własna wina. Prowadzi to do rozwoju wadliwego obrazu siebie oraz poczucia winy i wstydu.

3) Wstępne wyobrażenia o związkach

Emocje pomagają nam nawiązywać relacje z innymi. Reagowanie emocjonalne na innych ludzi i bycie emocjonalnie reagowanym pomaga nam nawiązać z nimi kontakt. Dzieci, które są zaniedbywane emocjonalnie, mogą wierzyć, że relacje nie są wspierające lub nie sprzyjają żadnej więzi.

Mogą dorastać w przekonaniu, że emocje, relacje i intymność nie są ważne. Mogą mieć trudności z emocjonalnym połączeniem się ze swoimi partnerami i mogą stać się emocjonalnie niedostępni.

4. Komunikacja

Duża część komunikacji z innymi obejmuje dzielenie się emocjami. Dziecko zaniedbane emocjonalnie może nie nauczyć się, jak skutecznie komunikować swoje emocje.

Nic dziwnego, że badania pokazują, że zaniedbanie emocjonalne w dzieciństwie kształtuje niekompetencję społeczną u dorosłych.5

Ponadto, niektóre badania powiązały wczesne zaniedbanie emocjonalne z aleksytymia cecha osobowości, w której dana osoba nie potrafi identyfikować i komunikować swoich osobistych uczuć.6

5) Wstępne wyobrażenia o świecie

Zaniedbane emocjonalnie dziecko z pewnością pomyśli, że wszyscy ludzie nie reagują emocjonalnie. Mamy tendencję do modelowania ludzi na podstawie naszych najwcześniejszych interakcji z rodzicami.

Dopiero gdy dorastamy i wchodzimy w większy kontakt ze światem zewnętrznym, zdajemy sobie sprawę, że świat jest znacznie większy. Jednak nasze najwcześniejsze interakcje z rodzicami wpływają na nasze oczekiwania wobec innych. Jeśli nasi rodzice nie reagowali emocjonalnie, oczekujemy, że inni również tacy będą.

Dlaczego dochodzi do zaniedbania emocjonalnego w dzieciństwie?

Zaniedbanie emocjonalne w dzieciństwie jest dla wielu mylącym zjawiskiem i nie bez powodu. W końcu powiedziano nam, że rodzice mają na uwadze najlepszy interes dzieci, prawda?

Cóż, nie zawsze - zwłaszcza, gdy ich najlepsze interesy kolidują z interesami ich dzieci.

Wracając do podstaw, potomstwo jest zasadniczo narzędziem do przenoszenia genów rodziców. Rodzice opiekują się potomstwem przede wszystkim po to, by je wychować, aż będzie zdolne do reprodukcji.

Innymi słowy, potomstwo pomaga rodzicom osiągnąć cel, jakim jest rozprzestrzenianie ich genów na kolejne pokolenia.

Jeśli rodzice widzą, że ich potomstwo nie może przetrwać lub rozmnażać się, prawdopodobnie porzucą lub zniszczą to potomstwo. Jeśli rodzice uznają, że ich inwestycja w potomstwo przyniesie niewielki zwrot z reprodukcji, prawdopodobnie zaniedbają to potomstwo.7

Potomstwo chce przetrwać, niezależnie od swoich szans na reprodukcję, ale to rodzice muszą zainwestować w przetrwanie potomstwa. A rodzice nie chcą, aby ich inwestycja została zmarnowana.

Na przykład u gatunków z zapłodnieniem wewnętrznym, takich jak ssaki i ptaki, samice często łączą się w pary z wieloma samcami. U takich gatunków samce częściej niż samice zaniedbują lub niszczą swoje potomstwo, ponieważ nie mają pewności, że jest ono ich własne.

Ponadto u gatunków poligynicznych samce mają motywację do porzucenia swojego potomstwa i przejścia do produkcji potomstwa z następną samicą, maksymalizując w ten sposób swój własny sukces reprodukcyjny.

Wyjaśnia to, dlaczego tak wielu ludzkich mężczyzn porzuca swoje rodziny - dlaczego zjawisko "nieobecnego ojca" jest tak powszechne u ludzi.

Nie spuszczamy kobiet z oka, nie martw się.

Ludzkie samice mogą również zaniedbywać, wykorzystywać lub niszczyć własne potomstwo w pewnych szczególnych okolicznościach.

Jednym z przykładów może być sytuacja, w której ich potomstwo cierpi na upośledzenie fizyczne lub umysłowe, które zmniejsza szanse na ich przetrwanie i reprodukcję w przyszłości8.

Innym przykładem może być sytuacja, w której samica najpierw rodzi potomstwo mężczyzny o niskim statusie, a następnie łączy się z mężczyzną o wysokim statusie. Może nie chcieć inwestować w potomstwo mężczyzny o niskim statusie, ponieważ inwestowanie w potomstwo mężczyzny o wyższym statusie może przynieść większy zwrot z inwestycji.

Najprawdopodobniej tak właśnie stało się w przypadku Susan Smith, o której pisałem wcześniej.

Nie nadaje się na rodzica

Zaniedbywanie potomstwa ma miejsce, gdy inwestowanie w potomstwo jest niekorzystne. Oprócz niskiej jakości potomstwa lub partnera, pewne cechy rodzicielskie mogą również przyczyniać się do zaniedbywania.

Przykładowo, rodzice cierpiący na problemy psychologiczne mogą uważać się za niezdolnych do rodzicielstwa. Mogli mieć dzieci pod presją rodziny lub społeczeństwa.

W końcu zaniedbują swoje dzieci, ponieważ w głębi duszy wierzą, że nie nadają się na rodziców. To wyjaśnia, dlaczego rodzice, którzy zaniedbują swoje dzieci, często sami mają problemy psychologiczne, takie jak alkoholizm lub nadużywanie substancji odurzających.

Oprócz problemów psychologicznych, problemy finansowe mogą również prowadzić rodziców do przekonania, że nie nadają się do rodzicielstwa lub że inwestycja rodzicielska nie jest warta zachodu. Rodzice z ubogimi lub niestabilnymi zasobami są bardziej skłonni do znęcania się nad swoimi dziećmi.8

Najważniejsze jest to:

Rodzice będą inwestować emocjonalnie lub zasobowo w swoje dzieci, jeśli wierzą, że inwestycja ta przyniesie zyski reprodukcyjne. Jeśli uważają, że inwestowanie w dziecko zablokuje ich własny sukces reprodukcyjny, prawdopodobnie będą zaniedbywać lub wykorzystywać dziecko.

Ten podstawowy program znajduje odzwierciedlenie w słowach rodziców, którzy mówią takie rzeczy:

"Gdybym nie miał ciebie, miałbym pracę i więcej pieniędzy".

Powiedziała to matka, gospodyni domowa, do swojego dziecka.

To, co naprawdę mówi, jest następujące:

"Mając ciebie, ograniczyłem swój potencjał reprodukcyjny. Mogłem zdobyć więcej zasobów i zainwestować je gdzie indziej, być może w inne, wartościowe potomstwo, które prawdopodobnie przyniosłoby mi wyższy zwrot z reprodukcji".

Podczas pracy nad tym artykułem natknąłem się na inny przykład z życia wzięty, wypowiedziany przez ojca do swojego dziecka:

"Jesteś głupia jak twoja matka".

Później poślubił inną kobietę.

To, co naprawdę powiedział, jest następujące:

"Popełniłem błąd, poślubiając twoją matkę. Przekazała ci swoją głupotę. Jesteś głupi i nie odniesiesz sukcesu (reprodukcji) w życiu. Nie warto w ciebie inwestować, ani finansowo, ani emocjonalnie. Lepiej poślubię tę nową kobietę, która wydaje się mądra i da mi mądre dzieci, które odniosą sukces reprodukcyjny".

Przezwyciężanie emocjonalnego zaniedbania w dzieciństwie

Szkody wynikające z zaniedbania emocjonalnego w dzieciństwie są realne i poważne. Ważne jest, aby osoby zaniedbane emocjonalnie w dzieciństwie szukały wsparcia gdzie indziej i pracowały nad sobą.

Jeśli jesteś ofiarą emocjonalnego zaniedbania w dzieciństwie, możesz znaleźć się w gorszej sytuacji niż inni, jeśli chodzi o radzenie sobie ze stresem, wyrażanie emocji i nawiązywanie relacji.

Pracując nad sobą, możesz pokonać te przeszkody i prowadzić satysfakcjonujące życie.

Nie sądzę, by odcinanie się od rodziców było pomocne. Prawdopodobnie nie mieli najmniejszego pojęcia, dlaczego zrobili to, co zrobili. Skoro tu czytasz, jestem pewien, że możesz zrozumieć, że większość ludzi też nie.

O ile twoi rodzice nie zrobili czegoś ekstremalnego, radzę nie psuć więzi z nimi. W końcu to twoje geny i zawsze będziesz się o nie troszczyć na pewnym poziomie.

Niektórzy ludzie zrzucają winę za wszystkie swoje życiowe niepowodzenia na rodziców, podczas gdy powinni byli poświęcić czas na pracę nad sobą. Inni mogą oskarżać swoich rodziców o zaniedbanie, podczas gdy było go niewiele lub nie było go wcale.

Chodzi o to, że wszyscy zostaliśmy zaprojektowani przez ewolucję tak, aby być ostatecznie samolubnymi - aby dbać tylko o własne przetrwanie i reprodukcję. Ten egoizm utrudnia nam wejście w buty innych i spojrzenie na rzeczy z ich perspektywy.

Ludzie skupiają się na własnych potrzebach 24/7 i płaczą, gdy nie są one zaspokajane. Mają tendencję do wybierania przypadków z przeszłości, w których ich rodzice nie dbali o nich, ignorując przypadki, w których to robili.

Zanim oskarżysz swoich rodziców o zaniedbanie, zadaj sobie pytanie:

"Czy nigdy im na mnie nie zależało?"

A kiedy byłeś chory?

Jeśli nie potrafisz przypomnieć sobie sytuacji, w których twoi rodzice obdarzyli cię miłością i emocjonalnym wsparciem, śmiało obwiniaj ich za to do woli.

Jeśli możesz, to może, tylko może, twoje oskarżenie jest tylko odbiciem twojego własnego egoizmu.

Rzeczywistość rzadko jest tak czarno-biała. Nadużycie kontra miłość, zaniedbanie kontra wsparcie. Istnieje wiele szarych obszarów, które umysł może przeoczyć po prostu z powodu tego, jak działa.

Referencje

1. Narvaez, D., Gleason, T., Wang, L., Brooks, J., Lefever, J. B., Cheng, Y., & Centers for the Prevention of Child Neglect. (2013). The evolved development niche: Longitudinal effects of caregiving practices on early childhood psychosocial development. Kwartalnik poświęcony badaniom nad wczesnym dzieciństwem , 28 (4), 759-773.
2. Konner, M. (2010). Ewolucja dzieciństwa: relacje, emocje, umysł Harvard University Press.
3. Rees, C. (2008), Wpływ zaniedbania emocjonalnego na rozwój. pediatria i leczenie dzieci , 18 (12), 527-534.
4. Pignatelli, A. M., Wampers, M., Loriedo, C., Biondi, M., & Vanderlinden, J. (2017). Zaniedbanie w dzieciństwie w zaburzeniach odżywiania: przegląd systematyczny i metaanaliza. Journal of Trauma & Dysocjacja , 18 (1), 100-115.
5. Müller, L. E., Bertsch, K., Bülau, K., Herpertz, S. C., & Buchheim, A. (2019). Zaniedbanie emocjonalne w dzieciństwie kształtuje dysfunkcje społeczne u dorosłych poprzez wpływ na oksytocynę i system przywiązania: Wyniki badania populacyjnego. International Journal of Psychophysiology , 136 , 73-80.
6. Aust, S., Härtwig, E. A., Heuser, I., & Bajbouj, M. (2013). Rola wczesnego zaniedbania emocjonalnego w aleksytymii. Trauma psychologiczna: teoria, badania, praktyka i polityka , 5 (3), 225.
7. Maestripieri, D., & Carroll, K. A. (1998). Znęcanie się i zaniedbywanie dzieci: przydatność danych dotyczących zwierząt. Biuletyn psychologiczny , 123 (3), 211.
8. Lightcap, J. L., Kurland, J. A., & Burgess, R. L. (1982). Przemoc wobec dzieci: test niektórych przewidywań teorii ewolucji. Etologia i socjobiologia , 3 (2), 61-67.