Het lichaamstaalgebaar 'handen voor het gezicht geklemd' wordt op drie manieren weergegeven: met de handen voor het gezicht geklemd, met de handen op een bureau of op schoot geklemd en staand met de handen over de onderbuik geklemd.

Wanneer iemand dit gebaar maakt, oefent hij een soort 'zelfbeheersing' uit. Hij 'klemt' zichzelf symbolisch vast en houdt een negatieve reactie tegen, meestal angst of frustratie.

Hoe hoger de persoon zijn handen klemt terwijl hij staat, hoe negatiever hij zich voelt.

Mensen nemen dit gebaar vaak aan als ze de ander niet kunnen overtuigen. Ook als ze bezorgd zijn over wat ze zeggen of horen. Als je met ze praat, probeer dan het gesprek in een andere richting te sturen, of stel vragen.

Op deze manier kun je in ieder geval de negatieve houding van de persoon doorbreken als die aanwezig is.

Lichaamstaal van handen onder de riem

Mensen die zich kwetsbaar voelen in een situatie, maar van wie verwacht wordt dat ze vertrouwen en respect tonen, kunnen hun handen over hun kruis of onderbuik klemmen.

Door het kruis of de onderbuik te bedekken, voelt de persoon zich veilig en zelfverzekerd. Daarom verwarren mensen dit gebaar vaak met zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen kan het product zijn van dit gebaar, maar het is zeker niet de oorzaak.

Voetbalspelers vertonen dit gebaar bijvoorbeeld wanneer ze naar hun volkslied luisteren om hun respect te betuigen aan het volkslied. Van binnen voelen ze zich misschien kwetsbaar, aangezien er duizenden ogen op hen gericht zijn.

Dit gebaar wordt ook vaak gemaakt wanneer leiders en politici elkaar ontmoeten en gaan staan om te poseren voor foto's. Je kunt dit gebaar ook zien wanneer een priester een preek houdt of wanneer een andere sociale bijeenkomst wordt voorgezeten door een gezaghebbende figuur.

Handen achter de rug geklemd

Denk aan een schooldirecteur die het schoolgebouw inspecteert, een politieagent die patrouilleert en meerderen die instructies geven aan ondergeschikten. Ze houden vaak hun handen achter hun rug. Gezaghebbende figuren tonen hun autoriteit met dit gebaar.

Dit gebaar communiceert de boodschap: "Ik voel me zelfverzekerd en veilig, ik heb hier de leiding, ik ben de baas".

De persoon geeft zijn volledige frontale lichaamsdeel bloot zonder dat hij zijn keel, vitale organen en kruis hoeft te beschermen. In evolutionaire termen heeft de persoon geen angst voor een aanval van voren en toont daarom een onverschrokken en superieure houding.

De pols/arm achter de rug omklemmen

Dit is opnieuw een gebaar van zelfbeheersing, dat wordt gemaakt wanneer iemand een negatieve reactie probeert tegen te houden. Door de pols of arm achter de rug te klemmen, bereiken ze een zekere mate van zelfbeheersing. Het is alsof de grijpende hand voorkomt dat de andere hand uithaalt.

We kunnen dus zeggen dat de persoon die 'grip op zichzelf moet krijgen' dit gebaar maakt. De persoon wil geen negatieve en defensieve houding ten opzichte van mensen tonen. Daarom gebeurt dit gebaar achter de rug.

Als de persoon zijn handen naar voren zou brengen en zijn armen rond de borst zou kruisen, zouden mensen die reactie gemakkelijk kunnen achterhalen.

Met andere woorden, het is een defensief gebaar waarbij de arm gekruist wordt, maar dan achter de rug. Hoe hoger de persoon zijn andere arm omklemt, hoe negatiever hij zich voelt.

Stel dat een baas instructies geeft aan een paar nieuw aangenomen juniors. Hij houdt zijn handen meestal op zijn rug. Wat als er een collega op het toneel komt en ook instructies begint te geven?

De baas, die al aanwezig was op de scène, kan zich bedreigd voelen, wat zijn superieure positie in vraag kan stellen. Dus kan hij de pols achter zijn rug gaan houden, niet zijn hand.

Wat nu als de directeur van het bedrijf ter plaatse komt en de collega's-docenten berispt met iets als: "Waarom verspillen jullie je tijd met het geven van instructies? Ze hebben ze al gelezen in het functieprofiel. Begin maar eens met het toewijzen van echte projecten."

Op dit moment zou onze meerdere, die de pols vasthield, zijn arm in een hogere positie kunnen klemmen omdat zijn superioriteit verder bedreigd is.