Dit artikel probeert het beroemde placebo-effect in de psychologie te verklaren en werpt licht op de historische achtergrond van het effect.

Je gaat naar de dokter met ernstige hoofdpijn en koorts. Nadat hij je een tijdje heeft onderzocht, geeft hij je een paar glimmende pillen en vraagt hij je om ze elke dag na de maaltijd in te nemen.

Hij zegt vol vertrouwen dat je over een week of zo weer helemaal in orde bent en vraagt je om hem op de hoogte te stellen wanneer je terugkomt in het roze van je gezondheid.

Na een week is je ziekte verdwenen en ben je kerngezond. Je belt de dokter en vertelt hem dat je de pillen hebt ingenomen zoals voorgeschreven. "De pillen werkten! Dank je".

"Oké, rustig maar. Het waren maar suikerpillen", zegt de dokter, waardoor je opgetogenheid en dankbaarheid omslaan in een ongelovige schok.

Dit vreemde fenomeen staat bekend als het placebo-effect.

Je geest beïnvloedt je lichaam

Het placebo-effect is een algemeen erkend fenomeen in de geneeskunde. Onderzoek na onderzoek heeft bevestigd dat het werkt. We weten niet precies hoe het werkt, maar dat heeft artsen er niet van weerhouden het te gebruiken om hun patiënten te helpen.

De meest waarschijnlijke verklaring is dat alleen al het geloof dat een bepaalde medische ingreep werkt, onze hersenchemie verandert en chemische stoffen aanmaakt die de symptomen verlichten.

Als je bijvoorbeeld sport, zet je je lichaam onder stress en laat je het pijn lijden. Je lichaam maakt dan pijnverlichtende chemische stoffen vrij, endorfine genaamd, die ervoor zorgen dat je je goed voelt na een trainingssessie.

Het is waarschijnlijk dat soortgelijke mechanismen een rol spelen wanneer je bijvoorbeeld sociale steun zoekt bij een trauma of tragedie. Sociale steun zoeken in dergelijke situaties zorgt ervoor dat je je beter voelt en helpt je ermee om te gaan.

Op dezelfde manier, bij het placebo-effect, wanneer je ervan overtuigd bent dat een medische ingreep werkt, zet de overtuiging waarschijnlijk de natuurlijke genezingsprocessen van je lichaam in gang.

Placebo-effect voorbeelden

In 1993 had J.B. Moseley, een orthopedisch chirurg, twijfels over de artroscopische operatie die hij uitvoerde om kniepijn te verhelpen. Het is een procedure die wordt geleid door een kleine camera die in de knie kijkt en de chirurg verwijdert het kraakbeen of maakt het glad.

Hij besloot een onderzoek uit te voeren en verdeelde zijn patiënten in drie groepen. Eén groep kreeg de standaardbehandeling: verdoving, drie incisies, scopen ingebracht, kraakbeen verwijderd en 10 liter zoutoplossing door de knie gespoeld.

De tweede groep kreeg anesthesie, drie incisies, scopen ingebracht en 10 liter zoutoplossing, maar er werd geen kraakbeen verwijderd.

De behandeling van de derde groep leek aan de buitenkant op de andere twee behandelingen (verdoving, incisies, etc.) en de procedure duurde even lang, maar er werden geen instrumenten in de knie ingebracht. Dit was de placebogroep.

Het bleek dat zowel de placebogroep als de andere groepen in gelijke mate herstelden van kniepijn!

Er waren patiënten in de placebogroep die stokken nodig hadden voordat ze de schijnoperatie ondergingen. Maar na de operatie hadden ze geen stokken meer nodig en één opa begon zelfs te basketballen met zijn kleinkinderen.

Spoel terug naar 1952 en we hebben het meest bizarre geval van het placebo-effect ooit gedocumenteerd... De arts heette Albert Mason en werkte als anesthesist in het Queen Victoria ziekenhuis in Groot-Brittannië.

Op een dag, terwijl hij op het punt stond een verdoving te geven, werd een jongen van 15 de operatiekamer binnengereden. De jongen had miljoenen wratten (kleine zwarte vlekjes die je huid er olifantachtig doen uitzien) op zijn armen en benen.

De plastisch chirurg voor wie Albert Mason werkte, probeerde huid van de borst van de jongen, die deze wratten niet had, op zijn handen te transplanteren. Hierdoor verslechterden de handen van de jongen en de chirurg walgde een beetje van zichzelf.

Dus zei Mason tegen de chirurg: "Waarom behandel je hem niet met hypnose?" In die tijd was het bekend dat hypnose de wratten kon laten verdwijnen en Mason had ze zelf al verschillende keren met succes verwijderd met behulp van hypnose.

De chirurg keek Mason meewarig aan en zei: "Waarom doe je dat niet?" Mason haalde de jongen onmiddellijk uit de operatiekamer en voerde hypnose op de jongen uit, waarbij hij hem de suggestie gaf, De wratten zullen van je rechterarm vallen en er zal nieuwe huid groeien die zacht en normaal zal zijn'. .

Hij stuurde hem weg en zei dat hij over een week terug moest komen. Toen de jongen terugkwam, was het duidelijk dat de hypnosesessie had gewerkt. De verandering was zelfs opzienbarend. Mason haastte zich naar de chirurg om hem de resultaten te laten zien.

De chirurg was bezig een patiënt te opereren en dus stond Mason buiten en tilde beide armen van de jongen op om het verschil te laten zien. De chirurg gluurde door de glazen deur naar de armen, gaf zijn mes aan zijn assistent en haastte zich naar buiten.

Hij onderzocht de arm zorgvuldig en was verbijsterd. Mason zei: "Ik zei toch dat er wratten moesten komen", waarop de chirurg antwoordde: "Wratten! Dit zijn geen wratten. Dit is aangeboren Ichthyosiforme Erythrodermie van Brocq. Hij is ermee geboren. Het is ongeneeslijk!"

Toen Mason deze ongelooflijke genezing publiceerde in het British Medical Journal, veroorzaakte dat veel opschudding.

Veel patiënten met deze aangeboren huidaandoening kwamen naar Dr. Mason in de hoop genezen te worden.

Geen van hen reageerde. Albert Mason was nooit meer in staat om dat eerste ongelooflijke succes te herhalen en hij wist waarom. Hier is hoe hij het uitlegt in zijn eigen woorden...

"Ik wist nu dat het ongeneeslijk was. Van tevoren dacht ik dat het wratten waren. Ik had de overtuiging dat ik wratten kan genezen. Na dat eerste geval handelde ik. Ik wist dat het geen recht had om beter te worden.