بخل سخاوت جي ابتڙ آهي. جڏهن ته هڪ سخي ماڻهو آزاديءَ سان ڏئي ٿو - اڪثر ڪري هڪ خوشگوار سرگرمي ڏيڻ کي ڳولي ٿو، هڪ بخيل ماڻهو سخت ۽ غير آرامده ڏيڻ کي روڪي ٿو ۽ ڳولي ٿو. جيتوڻيڪ بخل عام طور تي پئسن سان جڙيل آهي، پر اهو ٻين علائقن ۾ پڻ ظاهر ٿئي ٿو.

بخل ماڻهن کي ٻين کي پئسا ڏيڻ يا قرض ڏيڻ ڏکيو لڳندو آهي. اهي وڌيڪ وٺندا آهن ۽ گهٽ ڏيندا آهن. اهي پئسا بچائڻ لاءِ وڏي حد تائين ويندا آهن. مان اهو نه چئي رهيو آهيان ته پئسا بچائڻ سٺي شيء ناهي. پر هڪ کنجوس ماڻهو صرف ٿورڙي رقم بچائڻ لاءِ وقت ۽ توانائي جي غير معمولي مقدار کي قربان ڪري ٿو.

اهي عام طور تي پنهنجو خريد ڪرڻ بدران ٻين ماڻهن کان قرض وٺڻ جو شوق رکن ٿا. ۽ هڪ دفعو اهي شيون قرض وٺندا آهن، اهي هميشه ان کي واپس ڪرڻ وساريندا آهن. ڏکوئيندڙ، آهي نه؟

بخل ۽ سستي

بخل هڪجهڙائي نه آهي. جڏهن ته سستي وقت، توانائي ۽ وسيلن جو هڪ ذهين ۽ موثر استعمال آهي، بخل خوف جو هڪ روپ آهي- ڪافي نه هجڻ جو خوف. اهو هڪ شخص کي حوصلا افزائي ڪري ٿو ته هو پنهنجو مال نه ڏئي جيتوڻيڪ انهن کي ڏيڻ سان انهن کي ڪا به پريشاني نه ٿيندي.

بخل جو سبب ڇا آهي؟

عام طور تي ڪنهن ماڻهوءَ جا ماضي جا تجربا آهن جيڪي کيس بخل ڪن ٿا. هڪ ٻار جيڪو هڪ غريب خاندان ۾ پيدا ٿيو آهي مالي عدم تحفظ پيدا ڪري سگهي ٿو. اهي مسلسل پنهنجي خاندان جي ميمبرن کي پئسن جي باري ۾ پريشان ٿيڻ جي شاهدي ڏين ٿا، تنهنڪري اهي پڻ ڪن ٿا.

تنهنڪري، بنيادي سبب اهو آهي ته هڪ شخص بخل جو مظاهرو ڪيو آهي.ته اهي پئسا جي باري ۾ غير محفوظ محسوس ڪن ٿا. هي مالي عدم تحفظ انهن لاءِ اهو ڏکيو بڻائي ٿو ته انهن کي ڪجهه ڏيڻ ڏيو جنهن کي انهن کي يقين آهي ته انهن جي کوٽ آهي.

مون ڄاڻي واڻي لفظ ’يقين‘ استعمال ڪيو آهي ڇاڪاڻ ته هڪ بخيل ماڻهوءَ جو مالي عدم تحفظ يا ته حقيقي يا سمجهي سگهجي ٿو. جيتوڻيڪ هڪ شخص وٽ تمام گهڻو پئسو هجي، پر هو اڃا تائين غير محفوظ محسوس ڪري سگهي ٿو. اهڙيءَ طرح، اهي بخل واري طريقي سان هلن ٿا.

جذباتي بخل

جيئن مون اڳ ۾ ذڪر ڪيو آهي، بخل صرف ماليات بابت ناهي. هڪ شخص ٻين زندگيءَ جي علائقن ۾ به بخيل ٿي سگهي ٿو. بخل جو ٻيو عام قسم ’پئسا ۽ مال جي بخل‘ کان علاوه جذباتي بخل آهي.

جذباتي بخل مان، منهنجو مطلب اهو آهي ته ڪو ماڻهو پنهنجن جذبن کي ٻين ماڻهن سان شيئر ڪرڻ کان انڪار ڪري ٿو، جن ۾ سندس ويجھو ماڻهو به شامل آهن. پنهنجن جذبن کي انهن ماڻهن سان شيئر نه ڪرڻ، جيڪي توهان لاءِ اهميت نٿا رکن، سمجهه ۾ اچي ٿو پر هڪ ماڻهو پنهنجن جذبن کي انهن سان ڇو نه شيئر ڪندو جيڪي انهن لاءِ اهميت رکن ٿا؟

هن قسم جي بخل جو تعلق ٻن خوفن سان گهڻو آهي- قربت جو خوف ۽ ڪنٽرول ٿيڻ جو خوف.

بخل ۽ خوف

انسان مختلف سببن جي ڪري قربت جو خوف پيدا ڪري ٿو پر سڀ کان وڏو سبب اهو آهي ته ماڻهن تي ڀروسو نه ڪيو وڃي. هي اعتماد جي کوٽ کي واپس ڳولي سگهجي ٿو ماضي جي تجربن ۾ جتي انهن ڪنهن تي ڀروسو ڪيو ۽ نتيجو منفي هو. يا انهن ڏٺو ته ڪنهن کي اهڙو منفي تجربو آهي.

مثال طور، هڪ ڇوڪري جنهن جيوالدين طلاق ڏني ۽ هن جي پيء هن کي پنهنجي ماء جي سنڀال ۾ ڇڏي ڏنو، شايد اهو سکڻ گهرجي ته مردن تي اعتبار نه ڪيو وڃي. هن جي ذهن ۾، مرد توهان کي ڪنهن به وقت ڇڏي سگهي ٿو. اهڙي ڇوڪريءَ کي هميشه مردن سان ڀروسي جو مسئلو هوندو آهي ۽ ان ڪري، هوءَ پنهنجي جذبات کي ڪنهن به مرد سان شيئر نه ڪرڻ کي ترجيح ڏئي سگهي ٿي ۽ اهو عقيدو پيدا ڪري ٿي ته ”مرد قابل اعتبار نه آهن“.

ڪنٽرول ٿيڻ جو خوف ٻيو آهي. عنصر اهو هڪ عام خوف آهي ڇو ته ٻار جي حيثيت ۾ اسان سڀني کي ڪنهن نه ڪنهن طريقي سان والدين ۽ سماج طرفان ڪنٽرول ڪيو ويو آهي. ڪجهه لاءِ، هي ڪنٽرول گهڻو مسئلو نه هو. جن محسوس ڪيو ته ان کي خطرو آهي انهن جي آزاديءَ کي ٻين جي ڪنٽرول ٿيڻ جو خوف پيدا ڪيو.

هڪ ماڻهو جيڪو ڪنٽرول ٿيڻ کان ڊڄندو آهي اهو پسند نه ڪندو آهي پنهنجن جذبن کي شيئر ڪرڻ، ايستائين جو انهن جي ويجھن سان. اهي محسوس ڪن ٿا ته اهو انهن کي نقصان پهچائيندو. انهن جي مطابق، جيڪڏهن اهي پاڻ کي ٻين لاءِ کوليندا ته اهي آساني سان ٺهندا ۽ انهن جون جذباتي ڪمزوريون سامهون اينديون.

هنن جو خيال آهي ته جيڪڏهن هو ڪنهن سان پنهنجي محبت جو اظهار ڪندا ته پوءِ اهي اميدون پيدا ڪندا. انهن سان پيار ڪرڻ جي ڪري. اهو ته ڪو ماڻهو انهن کان وڌيڪ پيار ۽ توجه جو مطالبو ڪرڻ شروع ڪري، تنهن ڪري انهن کي عمل ۾ ڪنٽرول ڪرڻ.

هڪ تعلق جنهن ۾ ٻنهي يا ڀائيوارن مان هڪ جذباتي طور تي بخل وارو هجي- اهي پنهنجن حقيقي جذبن کي شيئر نه ڪن- اهو ممڪن ناهي ته هڪ مباشرت هجي.