سوشل ميڊيا تي شيئر ڪرڻ جي نفسيات جي ڳالهه ڪرڻ لاءِ پهرين ڳالهه اها آهي ته سوشل ميڊيا تي ماڻهن جو رويو ايترو پري ناهي ته هو حقيقت ۾ ڪيئن هلن ٿا.

جيئن ماڻهو حقيقي زندگي ۾ ڇا چوندا ۽ ڪندا آهن اسان کي ٻڌائي ٿو ته اهي ڪير آهن، اهي سوشل ميڊيا تي ڪيئن عمل ڪندا آهن انهن جي شخصيت پڻ ظاهر ڪن ٿا.

ساڳئي بنيادي حوصلا جيڪي حقيقي زندگي ۾ ماڻهن جي رويي کي هلائي رهيا آهن سوشل ميڊيا جي مجازي دنيا ۾ راند ۾ آهن.

سماجي ميڊيا تي ماڻهو جيڪي شيئر ڪندا آهن انهن جا ڪيترائي سبب آهن پر جڏهن مختلف نفسياتي نقطه نظر جي لينس ذريعي ڏٺو وڃي ٿو، بي ترتيب تحريرن، وڊيوز ۽ تصويرن جي مبهم ڌوڙ مان ڪيترائي محرڪ صاف ٿي وڃن ٿا.

اهي نفسياتي نقطه نظر لازمي طور تي هڪ ٻئي سان خاص نه آهن. هڪ واحد سوشل ميڊيا شيئرنگ رويي جو نتيجو ٿي سگهي ٿو هڪ ميلاپ جو نتيجو جيڪو انهن نقطن کي نمايان ڪيو ويو آهي.

اچو ته انهن نقطن کي هڪ هڪ ڪري ڏسون…

عقيدا ۽ قدر

توهان کي اهو سمجهڻ لاءِ انساني روين جي تمام گهڻي ڄاڻ جي ضرورت آهي ته ماڻهو سوشل ميڊيا تي شيون پسند ڪن ۽ شيئر ڪن جيڪي انهن جي عقيدن ۽ قدرن سان ملن ٿيون.

هڪ ماڻهو جيڪو سرمائيداري جو حامي آهي، مثال طور، اڪثر ان بابت پوسٽ ڪندو. ڪو ماڻهو جيڪو مڃي ٿو ته جمهوريت حڪومت جي مثالي شڪل آهي، اڪثر ان جي باري ۾ پوسٽ ڪندو.

اسان سڀني جو هڪ رجحان آهي ته اسان پنهنجي عقيدن جي ٻيهر تصديق ڪندا آهيون جڏهن اسان انهن کي ٺاهيندا آهيون. ايندڙنفسياتي نقطه نظر وضاحت ڪري ٿو ته ڇو…

سوشل ميڊيا شيئرنگ ۽ ايگو بوسٽ

اسان جا عقيدا اسان جي مختلف سڃاڻپ ٺاهيندا آهن جن جي نتيجي ۾ اسان جي انا پيدا ٿيندي آهي. اسان جي انا ڪجهه به ناهي پر عقيدن جو هڪ مجموعو جيڪو اسان پنهنجي باري ۾ رکون ٿا. اسان جي انا اها آهي ته اسان پنهنجو پاڻ کي، پنهنجي تصوير کي ڪيئن ٿا ڏسون.

ان جو سبب اهو آهي ته ماڻهو پنهنجن عقيدن جي ٻيهر تصديق ڪن ٿا ته اهو انهن جي انا کي برقرار رکڻ يا وڌائڻ ۾ مدد ڪري ٿو.

جيڪڏهن مان سوشلزم جي حمايت ڪريان ٿو ته پوءِ سوشلزم جي زبردستيءَ جي تصديق منهنجي انا کي وڌائي ٿي، ڇاڪاڻ ته جڏهن مان چوان ٿو ته ”سوشلزم زبردست آهي“، مان اڻ سڌي طرح چوان ٿو، ”مان لاجواب آهيان ڇاڪاڻ ته مان سوشلزم جي حمايت ڪريان ٿو جيڪو زبردست آهي“. (ڏسو ڇو ته اسان چاهيون ٿا ته ٻين کي اهو پسند اچي جيڪو اسان چاهيون ٿا)

ساڳيو تصور ڪنهن جي پسند جي سياسي پارٽي، پسنديده راندين جي ٽيم، مشهور شخصيتن، ڪار، ۽ فون ماڊل وغيره ڏانهن وڌايو وڃي ٿو.

ڌيان ڏيڻ جي خواهش

ڪڏهن ڪڏهن جيڪي ماڻهو سوشل ميڊيا تي شيئر ڪن ٿا اهو صرف ڌيان ڇڪائڻ جي هڪ ڪوشش آهي.

اسان سڀني کي اها ضرورت آهي ته اسان چاهيون، پسند ڪيو وڃي ۽ ان ۾ شرڪت ڪئي وڃي. پر، ڪجهه ماڻهن ۾، اها ضرورت مبالغ آندي آهي، ممڪن آهي ته ڇاڪاڻ ته انهن کي ننڍپڻ ۾ پنهنجي پرائمري سنڀاليندڙن کان ٿورو ڌيان ڏنو ويو.

توجه جا طلبگار پنهنجي ’توجه جي ٽينڪس‘ کي ڀرڻ لاءِ سوشل ميڊيا تي باقاعدي پوسٽ ڪندا آهن. جيڪڏهن اهي محسوس ڪن ٿا ته انهن کي ڌيان نه ملي رهيو آهي ته هو چاهين ٿا ته اهي توهان کي توجه ڏيڻ لاءِ مجبور ڪري سگهن ٿا ته توهان کي ڌيان ڏيڻ تي مجبور ڪرڻ لاءِ وڏي صدمي واريون شيون پوسٽ ڪري رهيون آهن جهڙوڪ گوريون تصويرون، عريانيت وغيره.

Mateقدر سگنلنگ

سوشل ميڊيا هڪ بهترين پليٽ فارم مهيا ڪري ٿو مردن ۽ عورتن لاءِ هڪ مناسب ساٿي جي حيثيت سان انهن جي قدر کي ظاهر ڪرڻ لاءِ. هي ارتقائي نفسياتي نقطه نظر هڪ طاقتور عنصر آهي جنهن جي وضاحت ڪري ٿي ته ماڻهو جيڪي شيئر ڪندا آهن اهي سوشل ميڊيا تي ڇو شيئر ڪندا آهن.

جيئن ته مرد جيڪي وسيلا ۽ امڪاني هوندا آهن انهن کي ’اعلي قدر‘ ساٿي سمجهيو ويندو آهي، ان ڪري مرد اڪثر شيون شيئر ڪندا آهن جيڪي سڌي طرح يا اڻ سڌي طرح انهن خاصيتن کي اشارو ڪري ٿو.

اهو ئي سبب آهي ته توهان ڏسندا آهيو ڪيترن ئي مردن کي ڪارن، سائيڪلن ۽ گيجٽس جون تصويرون شيئر ڪندي، ايستائين جو انهن کي انهن جي پروفائل تصويرن جي طور تي ترتيب ڏيو. مردن ۾ وسيلن جي سگنلنگ ۾ پڻ شامل آهي انهن جي ذهانت کي ظاهر ڪرڻ (مثال طور مزاح جي ذريعي) ۽ پيشه ورانه ڪاميابيون.

عورتن ۾ ميٽ جو قدر گهڻو ڪري جسماني خوبصورتي سان اشارو ڪيو ويندو آهي.

اهو ئي سبب آهي ته صرف سرگرمي فيس بڪ تي ڪجھ عورتن جون تصويرون اپلوڊ يا تبديل ڪنديون آھن. اهو ئي سبب آهي ته عورتون اڪثر ڪري تصويرون شيئرنگ ايپس استعمال ڪنديون آهن جهڙوڪ Instagram جيڪي انهن کي پنهنجي خوبصورتي کي ظاهر ڪرڻ جي اجازت ڏين ٿيون.

خوبصورتي کان علاوه، عورتون 'نورچرنگ' رويي کي ظاهر ڪندي پنهنجي ساٿي جي قدر جو اشارو ڏين ٿيون.

پروردستي ڏيکاري اهو رويو عورتن کي اهو اشارو ڏيڻ جي اجازت ڏئي ٿو، ”مان هڪ سٺي ماءُ آهيان ۽ مان پنهنجي عورتن جي دوستن جي مدد سان ٻارن جي سٺي سنڀال ڪري سگھان ٿي. کاڌو ۽ نوجوانن کي گڏ ڪرڻ ۾ انهن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ ڪامياب هئا جن کي اهي نه هئاخاصيتون.

اهو ئي سبب آهي ته توهان ڏسندا آهيو ته توهان عورتن جون تصويرون پوسٽ ڪري رهيا آهيو جن ۾ هڪ پيارو ٻار، جانور، ٽيڊي بيئر وغيره آهن ۽ اهي شيون جيڪي اشارو ڪن ٿيون ته اهي دوستي ۽ رشتن کي ڪيتري قدر پسند ڪن ٿا.

جڏهن اها هڪ عورت جي بهترين دوست جي سالگره آهي، توهان ممڪن آهي ته هن کي پوسٽ ڪندي هن جي ۽ هن جي بهترين دوست جي هڪ تصوير گڏ ڪندي، انهي سان گڏ ڪيپشن ۾ ڪجهه هن طرح لکيل آهي ...

مان اڄ ڏسان ٿو منهنجي پياري، منهنجي پياري، منهنجي پياري پائي ماريا جو جنم ڏينهن. اڙي! پيارا ماريا! مان ڪٿان شروع ڪريان؟ جيئن ئي مون کي توهان جي سالگره جي اطلاع ملي، منهنجو ذهن انهن ڏينهن ڏانهن هليو ويو، جيڪي اسان گڏ گذاريا هئا، اهي سڀئي مزو جيڪي اسان وٽ هئا جڏهن اسان ……………….. وغيره.

آن ان جي برعڪس، مردن جي سالگرهه جون خواهشون ڪڏهن به گهڻيون ٿينديون آهن، ”هپي سالگره ڀاءُ“.