Terwijl je zit, laat je een been horizontaal over de knie van het andere been rusten. De benen worden gespreid en de persoon leunt licht achterover.

Als je dit gebaar van bovenaf bekijkt, lijken de benen de vorm van het cijfer '4' aan te nemen, vandaar de naam. Dit gebaar is eigenlijk een cluster van twee gebaren, het kruisen van de benen (gedeeltelijk, in dit geval) en het zittende kruis.

Het kruisen van de benen duidt meestal op een defensieve houding omdat het de persoon in staat stelt om de genitaliën op een soort van onbewust niveau te 'beschermen' en het spreiden van de benen (het tonen van het kruis) is een gebaar dat een houding van dominantie en agressie overbrengt.

Wanneer zijn mensen meestal defensief en agressief tegelijk?

Het antwoord is... In een oorlog.

Dit gebaar, dat meestal door mannen wordt gemaakt, brengt de houding van oorlogszuchtige competitiviteit, agressie en dominantie over. De persoon toont zijn kruis (dominantie), maar vormt tegelijkertijd een gedeeltelijke barrière door het ene been over het andere te plaatsen om symbolisch een aanval af te weren.

Net zoals soldaten barricades voor hen opwerpen als ze op vijanden schieten.

Je zult dit gebaar opmerken wanneer iemand de behoefte voelt om te concurreren en te streven naar superioriteit.

Als iemand zich bijvoorbeeld in een debat heel zeker voelt over zijn argumenten, kan hij dit gebaar maken. Als hij de argumenten van zijn tegenstanders hoort, kan hij dit gebaar maken, denkend: "Wanneer zijn ze klaar? Ik kan niet wachten om ze aan te vallen met mijn argumenten".

Hij voert een interne strijd met zijn tegenstanders en bereidt zich voor om niet-fysieke kogels op hen af te vuren in de vorm van woorden. Geen wonder dat debatten vaak 'oorlog van de woorden' worden genoemd.

Eén ding dat je moet onthouden over lichaamstaal is dat wanneer je een bepaald gebaar bewust maakt, je de emoties begint te voelen die bij dat gebaar horen. Of, zoals psycholoog William James zei en ik parafraseer: "Niet alleen acties volgen gevoelens, maar gevoelens volgen ook acties".

Je kunt een klein experiment doen om dit aan jezelf te bewijzen. Als je je in een sociale omgeving niet zelfverzekerd of angstig voelt, schakel dan onmiddellijk over op dit gebaar als je zit en kijk wat er gebeurt.

Binnen een paar seconden voel je dat onmiskenbare gevoel van dominantie en superioriteit. Je voelt je als een krijger. Je voelt je alsof je klaar bent om de Romeinen aan te vallen.

Andere non-verbale boodschappen die dit gebaar overbrengt kunnen worden geformuleerd als "Ik ben een expert op dit gebied en ik weet meer dan deze mensen" of "Wat je ook zegt, ik verander niet van mening". Dat laatste is de definitie van koppigheid en dus kunnen we net zo goed zeggen dat dit gebaar in sommige situaties koppigheid kan signaleren.

Als je ziet dat een klant deze houding aanneemt wanneer je hem een product of dienst probeert te verkopen, is de kans groot dat hij niet onder de indruk is van wat jij te bieden hebt.

Als je dit weet, kun je proberen de reden achter hun ontevreden houding te achterhalen en dat aanpakken.

Tijdens een les Bedrijfscommunicatie vroeg een docent me eens om in de figuur vier-positie voor de studenten te gaan zitten en vroeg de studenten wat ze van mijn houding vonden. "Arrogant", "Zelfverzekerd" en "Onzeker" waren de antwoorden.

Dit gebaar is een van die zeldzame lichaamstaalgebaren waarbij twee schijnbaar tegenstrijdige houdingen (Vertrouwen en onzekerheid) tegelijkertijd kunnen bestaan.

Figuur vier en de nazi's

Er wordt aangenomen dat dit gebaar oorspronkelijk uit Amerika komt en tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de nazi's op zoek naar dit gebaar omdat het zou kunnen betekenen dat de persoon uit de VS kwam of in ieder geval genoeg tijd daar had doorgebracht om dit gebaar te leren.

Stel je voor dat je vijand je pakt vanwege een simpel gebaar dat je maakte. Ik bedoel, wat een belachelijke manier om te sterven.

Vandaag de dag, door de verspreiding van TV en andere visuele massamedia, wordt dit gebaar over de hele wereld opgemerkt.

De beenklem

Het cijfer vier gebaar gaat soms gepaard met de beenklem- de persoon klemt zijn been (vlakbij de voet) met een of beide handen om dit gebaar te versterken... en zijn houding. De persoon die dit gebaar maakt voelt zich erg competitief, dominant of koppig en wil dat een tijdje zo houden.

In het voorbeeld van de bovenstaande klant, wanneer je een andere aanpak probeert om je product te verkopen, kan de persoon proberen om zijn niet-overtuigde en niet onder de indruk zijnde houding 'vast te klemmen'. Dit is een rood signaal en betekent dat je onmiddellijk moet stoppen met hem te overtuigen voordat hij zijn 'Nee' uitspreekt.

Op dit punt kun je het product misschien beter vergeten en proberen hem beter te begrijpen, op een dieper niveau, door meer vragen te stellen totdat je de echte reden achter zijn weerstand te weten komt.